Mireo, de machtige opvolger van de Desiro

De Mireo van Siemens is een nieuwe ontwikkeling van Siemens Mobility. Het is namelijk de opvolger van de Desiro die we ook kennen uit België. De nieuwe Mireo is krachtiger dan zijn voorganger, en zal vanwege zijn verschillende soorten aandrijvingen de komende jaren nog vaak in beeld komen.

De Mireo werd in de zomer van 2016 door Siemens gepresenteerd en is bedoeld voor regionaal vervoer. De trein onderscheidt zich van de 'Mainline' variant van de Desiro met niet enkel een nieuwe kop, maar deze nieuwe trein kent een hoop verbeteringen vergeleken met zijn voorganger.

Verbeteringen tegenover de Desiro

Dankzij de verbeterde aerodynamica is de Mireo aanzienlijk lichter dan zijn voorgangers. Hierbij is hij ook nog eens 25 procent zuiniger. Het voertuigconcept voorziet in verschillende carrosserielengten en treinconfiguraties, van twee- tot zevendelige treinstellen met treinlengtes tussen 50 en 140 meter. De voertuigen kunnen maximumsnelheden halen van 140 tot 200 kilometer per uur.

Ook kan de trein geleverd worden met verschillende soorten aandrijvingen, waaronder als normale elektrische trein, maar ook waterstof- en batterijaandrijvingen behoren tot de mogelijkheden waaruit een vervoerder kan kiezen voordat de bouw begint. Ook in een later stadium moet een overstap naar een andere aandrijving geen probleem vormen vanwege de modulaire opbouw van de trein.

De Mireo van Siemens Mobility in BWEGT-uitvoering (Foto: Siemens)
De Mireo van Siemens Mobility in BWEGT-uitvoering (Foto: Siemens)
De ergonomische werkplek van de machinist (Foto: Siemens)
De ergonomische werkplek van de machinist (Foto: Siemens)
Het interieur van een van de bestelde Mireo's (Foto: Siemens)
Het interieur van een van de bestelde Mireo's (Foto: Siemens)
De Mireo's zijn vanzelfsprekend ook prima toegankelijk voor mindervaliden (Foto: Siemens)
De Mireo's zijn vanzelfsprekend ook prima toegankelijk voor mindervaliden (Foto: Siemens)

Diverse soorten

Terwijl het ontwerp aanvankelijk in première ging als een elektrisch treinstel, heeft Siemens nu twee jaar later al twee nieuwe varianten gepresenteerd zodat deze trein haast op elke soort spoorlijn valt in te zetten. De Mireo Plus x is de naam die Siemens besloot te geven aan de nieuwe productserie. Er zijn twee opties: De B-serie voor door batterijen aangedreven treinstellen, en de H-serie voor waterstofaandrijving.

Hoewel beide opties een alternatieve, milieuvriendelijke oplossing zijn voor kostenintensieve elektrificatie van niet-geëlektrificeerde trajecten, bedienen ze elk een andere markt. Zo is de batterij-versie vooral bedoeld voor inzet over korte afstanden, en is de waterstofvariant weer bedoeld voor de langere afstanden.

Mireo Plus B

De Mireo Plus B met batterijaandrijving werd onlangs besteld voor gebruik in het Duitse Baden-Württemberg met SFBW (Landesanstalt Schienenfahrzeuge Baden-Württemberg) die als eerste vervoerder met deze trein zullen gaan rijden.

Volgens Siemens bevat het batterijsysteem innovatieve systemen zoals batterijkoeling en siliciumcarbide-omvormers. De werking ervan is beproefd in het testcentrum van de RWTH in Aachen.

De batterij kan op twee manier worden opgeladen. Ten eerste stelt Siemens dat de accu's kunnen worden opgeladen via de bovenleiding tijdens de dienst. Maar ook is er gerecupereerde energie die tijdens het remmen wordt opgewekt. Het batterijsysteem is onder de vloer gemonteerd en is geplaatst in twee batterijcontainers. Siemens heeft gekozen voor lithium-ionbatterijen die een lange levensduur hebben.

De trein heeft een actieradius van 80 kilometer voor de tweedelige variant, en 120 kilometer voor de driedelige.

Een designschets van een Mireo B (Foto: Siemens)

Een designschets van een Mireo B (afbeelding: Siemens)

De Mireo Plus H

Een Mireo Plus H werd eerder genoemd als ‘work-in-progress’. Het gaat om een project dat wordt uitgevoerd in samenwerking met Ballard, een Canadese fabrikant van brandstofcellen. De trein is bedoeld voor ritten over de langere afstand.

‘Mireo Plus H’ is de naam van de waterstofversie met brandstofcellen voor lage temperaturen, speciaal ontwikkeld voor railtoepassingen. Om nog meer autonomie te bereiken, is het treinstel ook uitgerust met een batterij die dient als een dynamische powerbank om hoge dynamische belastingen te compenseren (bijvoorbeeld bij het optrekken), en ook om remenergie terug te winnen. De Mireo Plus H is ook uitgerust met een energiebesparende systeemarchitectuur, waardoor hij tot 10% energie kan besparen in vergelijking met een normaal elektrisch treinstel.

De actieradius van de trein is 600 kilometer voor de tweedelige variant, en 1.000 kilometer voor de driedelige versie.

Hoewel de batterijversie al zijn debuut zal maken in Baden-Württemberg, is het nog afwachten waar en wanneer Siemens erin zal slagen de waterstofaangedreven optie op de markt te brengen. Met deze trein is Siemens dus een serieuze concurrent van Alstom die deze techniek ook gebruiken in hun Coradia-platform, waaronder de Coradia iLint.

Een designschets van de Mireo H

Een designschets van de Mireo H (afbeelding: Siemens)

Aanschaf

Van de Mireo zijn er momenteel 182 treinen besteld waarbij DB Regio de eerste vervoerder was die interesse had in de Mireo en Siemens in maart 2017 de opdracht gaf om 24 Mireo's te leveren voor het Rheintal-netwerk. In totaal zijn er al zeven orders door diverse vervoerders en deelstatenen geplaatst.

  • 24 stuks + onbekend aantal batterijtreinen: Rheintal (Baden-Württemberg net 4) - DB Regio
  • 57 stuks: S-Bahn Rhein-Neckar (net 6a) - DB Regio
  • 6 stuks: Mittelrheinbahn - Transregio
  • 44 stuks: Augsburger Netze - Go Ahead
  • 20 stuks: Ortenau network (Netz 8) - Vervoerder nog niet bekend
  • 7 stuks: Karlsruher Netze (Netz 7) - DB Regio
  • 18 stuks: Network Lausitz - DB Regio
  • 6 stuks: Donau Isar Netze - DB Regio

Rheintal

Sinds 14 juni 2020 kwamen in totaal 24 driedelige Mireo-treinstellen gefaseerd in dienst bij DB Regio tussen Offenburg en Basel of Neuchâtel. Deze lijn maakt deel uit van het netwerk "Rheintal", waarvoor wat in de deelstaat Baden-Württemberg ligt. Sinds 1 november 2020 waren alle geleverde treinen in gebruik.

De treinen zijn in geel-wit-zwart geschilderd in het ontwerp van BWEGT, het vervoersbedrijf van van Baden-Württemberg. De stellen zijn voorzien van 220 zitplaatsen. Ook is er een multifunctionele ruimte voor 27 fietsen. Deze serie wordt gefabriceerd in de Siemens-fabriek in Krefeld. In december 2018 begonnen de testritten van de eerste acht prototypes.

De Mireo in BWEGT-uitvoering in zijn dienst
De Mireo in BWEGT-uitvoering in zijn dienst (Foto: Andreas Schwarzkopf)

S-Bahn Rhein-Neckar

Als onderdeel van de uitbreiding van de Rhein-Neckar S-Bahn op de routes tussen Mannheim, Eppingen, Karlsruhe en Aglasterhausen, heeft DB Regio sinds 13 december 2020 in totaal 57 nieuwe Mireo-voertuigen gefaseerd in gebruik genomen. Bij de invoering van de nieuwe dienstregeling in december zijn er 38 treinstellen in dienst gesteld. De overige 19 voertuigen worden in 2021 afgeleverd. Deze lichting zal in december 2021 op de lijn tussen Mannheim en Mainz gaan rijden.

De treinstellen worden eigendom van een landelijke dochteronderneming van de transportautoriteit en worden verhuurd aan DB Regio Mitte voor de looptijd van 14 jaar. Het exterieurontwerp van de voertuigen integreert bestaande ontwerpelementen uit de deelstaten Rijnland-Palts en Baden-Württemberg en zijn verder getooid met het logo van de S-Bahn.

De voertuigen hebben aan elke zijde zes deuren wat de doorstroming voor de 'Sprinter'-trein moet bevorderen. Ook zijn de stellen voorzien van een instaphoogte van 800 mm met schuiftreden op 770 mm hoogte. De stellen zijn voorzien van 8 stoelen in de eerste klas, 152 tweede klas vaste stoelen met armleuningen en elk een stopcontact. Ook zijn er 40 klapstoelen in de tweede klas telt de trein een capaciteit van ongeveer 454 passagiers met staanplaatsen. Met maximaal zes fietsen in de vijf multifunctionele ruimtes kunnen 26 fietsen worden vervoerd. Aan boord bevindt zich een een uitgebreid reisinformatie systeem, een gesloten camerasysteem en WiFi.

De totale order kost ongeveer 340 miljoen euro.

De Mireo in S-Bahn uitvoering in Rhein-Neckar
De Mireo in S-Bahn uitvoering in Rhein-Neckar (Foto: Tim Weber)

Mittel Rheinbahn

Om de bestaande treindienst van de Desiro Mainline op de Mittel Rheinbahn tussen Keulen en Remagen te versterken, komen er zes Mireo's op dit traject te rijden. Deze treinstellen worden gehuurd bij Alpha Trains en kunnen maximaal in een driespan gezamelijk rijden.

De stellen worden sinds eind 2019 in Krefeld gebouwd en zijn sinds december 2020 in gebruik bij de spoorwegmaatschappij TransRegio Deutsche Regionalbahn, voornamelijk op het traject tussen Mainz en Bingen.

De treinstellen zijn vrijwel identiek aan de versie voor de Rhein-Neckar S-Bahn. Door verschillende perronhoogtes langs de route hebben hebben ze treinstellen zelfs twee treeplanken om gemakkelijk in te kunnen stappen. De stellen kunnen ook worden ingezet in een gemengde tractie met de Desiro HC MainLine waardoor er mooie combinaties van te zien zullen zijn.

Go-Ahead

In januari 2019 werd bekend gemaakt dat Siemens Mobility in totaal 56 regionale treinstellen zal bestellen, waarvan 44 Mireo's geleverd worden aan de Duitse vervoersautoriteit Go-Ahead Verkehrsgesellschaft Deutschland die ook beter bekend staat als Go-Ahead. De order heeft een totale waarde van 400 miljoen euro en omvat de levering van zowel de modellen Mireo als Desiro HC.

De elektrisch aangedreven treinstellen zullen vanaf december 2022 worden gebruikt voor personenvervoer in het gebied van Augsburg. De eerste trein met het nummer 463 001 vertrok in december 2020 naar het testcentrum van Siemens bij Wegberg-Wildenrath voor de eerste testen.

De twee verschillende treinen kunnen onderling met elkaar worden gekoppeld. Zo kunnen er maximaal vier Mireo's samen rijden, of twee Mireo's gecombineerd met één Desiro HC, of een enkele Mireo en een Desiro HC.

Ortenau in Duitsland

Later in volgde in de augustus 2019 het nieuws dat de Landesanstalt Schienenfahrzeuge Baden-Württemberg (SFBW) interesse had in de batterij-versie van deze trein. Zij hebben bij Siemens Mobility een bestelling geplaatst voor de levering van 20 door batterijen aangedreven treinen uit de Mireo-serie. Het contract heeft een waarde van 77 miljoen euro en bij het ondertekenen ervan gingen beide partijen ook akkoord met een onderhoudscontract voor 29,5 jaar. De levering van de treinen zal plaatsvinden in juni 2023.

De stellen zullen straks uiteindelijk te vinden zijn op deze trajecten

  • Offenburg - Freudenstadt / Hornberg
  • Offenburg - Bad Griesbach
  • Offenburg - Achern
  • Achern - Ottenhöfen
  • Biberach (Baden) - Oberharmersbach-Riersbach.

Kalsruher Netz

Vanaf december 2022 zullen in totaal zeven driedelige Mireo-treinstellen bij DB Regio ingezet worden tussen Karlsruhe en Heidelberg / Mannheim via Bruchsal. De dienst wordt geëxploiteerd als de North Baden Express. Deze lijn maakt deel uit van het "Netz 7b", dat werd aanbesteed door de deelstaat Baden-Württemberg. De treinen worden voorzien van een kleurstelling in het geel-wit-zwart in het ontwerp van de vervoerder BWEGT die het vervoer in de deelstaat Baden-Württemberg exploiteert. De stellen hebben 200 zitplaatsen.

De voertuigen worden eigendom van de Landesanstalt Eisenbahnfahrzeuge Baden-Württemberg (SFBW) en worden verhuurd aan DB Regio voor de looptijd van 13 jaar van het getekende contract.

Lausitz in Duitsland

DB Regio heeft 18 driedelige Mireo-treinstellen bij Siemens besteld voor dienst in het regionale netwerk van Lausitz in de deelstaten Brandenburg en Saksen. Op 17 december 2019 ontving DB Regio het contract voor het Lausitz-netwerk door de Verkehrsverbund Berlin-Brandenburg (VBB) namens de deelstaat Brandenburg en de Zweckverband für den Nahverkehrsraum Leipzig (ZVNL).

De nieuwe Mireo-treinen zullen naar verwachting 4,3 miljoen treinkilometers per jaar afleggen en zullen worden ingezet op de volgende trajecten:

  • RB11 Frankfurt (Oder) - Cottbus - Finsterwalde - Falkenberg (Elster)
  • RB49 Cottbus - Ruhland - Elsterwerda-Biehla - Falkenberg (Elster)
  • RE10 Frankfurt (Oder) - Cottbus - Falkenberg (Elster) - Eilenburg - Leipzig Hbf
  • RE10V Cottbus - Leipzig Hbf
  • RE13 Cottbus - Senftenberg - Elsterwerda

Siemens Mobility bouwt de 18 Mireo-stellen in zijn fabriek in Krefeld, Duitsland, en is van plan de treinen te leveren vanaf het najaar van 2022. De inbedrijfstelling van de treinen zal plaatsvinden tussen oktober 2021 en november 2022.

De Mireo getooid in rood DB-Regio uiterlijk (Foto: Siemens)
De Mireo getooid in rood DB-Regio uiterlijk (Foto: Siemens)

Donau Isar Netze

Vanaf december 2024 zal DB Regio zes vierdelige Siemens Mireo-treinen inzetten voor de Airport Express tussen München Hbf en München Airport. De perronhoogte langs het tracé ligt op 55 cm, 76 cm of 96 cm. De treinen zijn vooral toegankelijk op perrons van 76 cm hoog.

Potentiëel kandidaat voor de ICNG

In het aanbestedingstraject van de Nieuwe Intercity Generatie waren er halverwege de rit kansen dat er een Mireo besteld kon worden. Uit conceptontwerpen die door het designbureau fromAtoB is een Mireo-trein in NS-huisstijl te zien. De ontwerpen zijn gemaakt in opdracht van Siemens om deze door middel van een designboek bij de inschrijving aan de NS te overhandigen. Hoewel er niet over Siemens gesproken wordt is het voor ons duidelijk genoeg dat het hier om de Mireo gaat.

Helaas heeft Siemens de aanbesteding niet gehaald, maar de ontwerpen die het ontwerpbureau laat zien zijn zeer verrassend. Zo is het interieur behoorlijk speels ingericht met stippen op de wanden, en zijn de tafeltjes voorzien van houders voor de telefoons. De trein heeft de aanbesteding uiteindelijk niet gehaald, maar ook met de ICNG van Alstom zijn we zeker niet ontvreden.

Mogelijk zou de Mireo een nieuwe kandidaat voor de volgende aanbesteding van de DD-NG de Siemens Desiro HC kunnen zijn, of misschien een Mireo HC, mocht dit tenminste ooit een doorontwikkeling op het Desiro-platform gaat worden. Het is dus een kwestie van geduld tot we meer over de nieuwste intercity zullen weten.

Waterstof in Baden-Württemberg

De Deutsche Bahn die 40 procent van haar spoortrajecten heeft geëlektrificeerd ziet ook mogelijkheden om in de toekomst met waterstofaandrijving te rijden. Momenteel rijden er 1.300 dieseltreinen op de regionale lijnen, en met de inzet van waterstof wil de vervoerder per jaar vele tonnen aan CO2 besparen met als doel om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn.

In samenwerking met Siemens Mobility wil de vervoerder in 2024 tijdens een proefperiode van een jaar ongeveer 120.000 kilometers als test gaan rijden met een waterstoftrein. Deze zal in de dienstregeling gaan rijden tussen Tübingen, Horb en Pforzheim in de deelstaat Baden-Württemberg.

De route is speciaal gekozen omdat die past bij de vereiste dienstregeling en de ligging van de route. De waterstof wordt geproduceerd in de DB Regio-fabriek in Tübingen. In de zogenaamde ‘elektrolyseur’ wordt water door middel van elektriciteit gesplitst in waterstof en zuurstof. Na compressie wordt de brandstof vervolgens opgeslagen in een mobiele opslagtank. De werkplaats van de DB Regio in Ulm wordt omgebouwd voor het onderhoud van de waterstof Mireo.

Met de inzet van de door waterstof aangedreven Mireo zijn er grote kansen dat de Mireo een bekend toonbeeld bij de regionale Duitse lijnen zal worden. Wie weet zullen we deze in de toekomst ook in Nederland gaan aantreffen. De tijd zal het leren....