In navolging van de eerder gemaakte RailSafari die ik 2022 gemaakt heb, vond er in april opnieuw een RailSafari evenement plaats. Dit keer eentje die korter duurde, maar desondanks wel weer interressant was. Dit maal ging het om een rit de Plan-U 151 van de Stichting 2454 CREW vergezeld met een goederentrein op het traject van de Stoomtram Hoorn-Medemblik.

Allereerst is het noemenswaardig om te zeggen dat er aanvankelijk plannen waren voor opnieuw een RailSafari dat een weekend zou duren, waarbij de rit naar Medemblik als pre-party plaats zou vinden. Helaas kregen we een maand van te voren van de organisatie (SNE; Stichting NVBS Excursies) te horen dat de kosten voor een weekenduitje excessief gestegen waren, dat dit niet meer bij te brengen was voor de organisatie. Ook de problemen met het spoor en een vernieling bij het Zuid-Hollandse Valkenburgse  spoor stond in de weg.

Het blijkt maar weer dat we allemaal door externe factoren zoals de crisis in de Oekraïne, gestegen brandstofprijzen geraakt worden. Maar we moeten dit op dit moment even accepteren. We mogen blij zijn dat de pre-party wel door is gegaan, maar helaas moesten er wel een aantal mensen teleurgesteld worden, hoewel die netjes hun geld gerestitueerd krijgen.

Geschiedenis Spoorlijn Hoorn - Medemblik

De spoorlijn Hoorn - Medemblik kent een bijzondere geschiedenis. Deze begon in de tweede helft van de 19e eeuw als onderdeel van plannen om de provincie Noord-Holland beter te ontsluiten. Nadat eerdere plannen voor spoorverbindingen tussen Hoorn, Noord-Scharwoude, Schagen en Medemblik waren mislukt, kwam er in 1883 toch beweging in het plan naar Medemblik. Dat jaar werd het “Comité Lokaalspoorweg Hollands Noorderkwartier” opgericht. Dit comité wist met steun van de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) en via de uitgifte van 380 aandelen, uit elk van 1000 gulden, voldoende financiering te verkrijgen. De bouw begon in 1887, en op 27 oktober van dat jaar werd de spoorlijn officieel geopend. De kronkelende route had te maken met het feit dat ze zo min mogelijk land wouden onteigenen, en ook nog eens meer dorpen konden bedienen.

Na de opening in 1887 reden er dagelijks vier retourritten, met op marktdagen extra treinen. In 1891 waren dit al zes ritten per dag, en in 1906 elf. Vanaf 1901 reed ook de eerste goederentrein. De lijn werd geëxploiteerd met verschillende stoomlocomotieven, later ook met motorrijtuigen zoals de omC-serie (vanaf 1929). Door de opkomst van de wilde busdiensten in de jaren 1920 nam het reizigersvervoer sterk af. Ondanks kostenbesparende maatregelen, zoals het onbewaakt maken van overwegen en de inzet van motortractie, bleef de lijn verliesgevend. Op 1 januari 1936 werd het reizigersvervoer definitief gestaakt, hoewel er tijdens de Tweede Wereldoorlog tijdelijk weer personenvervoer per stoomtrein plaatsvond.

In 1966 vroeg de Nederlandse Spoorwegen toestemming om ook het goederenvervoer te beëindigen, met uitzondering van een kort traject bij Hoorn. De in 1967 opgerichte Tramweg-Stichting toonde belangstelling voor de lijn en verzorgde vanaf dat moment het resterende goederenvervoer met eigen personeel. In 1972 werd de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik (SHM) opgericht. Het goederenvervoer werd uiteindelijk in 1973 beëindigd. Sindsdien functioneert de lijn als toeristische museumlijn en biedt het een unieke historische treinervaring tussen Hoorn en Medemblik.

Materieel

Het materieel wat ingezet werd tijdens de excursie was best divers. Net als de vorige keer met de Railsafari in 2022 werd wederom de Plan-U 151 van de Stichting 2454 CREW ingezet, een dieselaangedreven reizigerstrein uit 1963 die in aanvankelijk door NS verkocht zou worden aan Ferotrans in Roemenië, maar omdat de koop ontbonden werd neem de Stichting Historisch Dieselmaterieel (SHM) hem in 2012 over. Uiteindelijk kwam de 151 in 2020  in handen van de Stichting 2454 CREW.

Om een beetje voor afwisseling en leuke fotomomenten te zorgen werd door diezelfde stichting diesellocomotief 2454 ingezet. Deze was voorzien van een aantal rijtuigen die eigendom waren van de Stoomtram Hoorn-Medemblik, zoals een kraan-sik, een paar bollenwagens, een aantal oude RailPro zelflossers van het type Fccpps en een oude houten goederenwagen. De locomotief mocht sinds dat hij niet meer voor NS rijdt niet meer voorzien zijn van het bekende iconische  'vissenhaak' embleem. Om tijdens de rit toch een beetje de oude NS-sfeer terug te brengen werd de locomotief door de vrijwilligers voorzien met wat strookjes zwarte ducttape aan beide zijden die het bekende logo weer construeerden.  

De avontuurlijke rit

De rit begon in Hoorn, op de plek waar de Stoomtram Hoorn - Medemblik als museum gevestigd zit. Tijdens de dagen dat het museum geopend is wordt er door de vrijwilligers en medewerkers gerangeerd met locomotieven, rijtuigen en wagen, en kunnen de bezoekers ook de nostalgische stoom opsnuiven.

Nadat ik mijzelf rond de klok van drie uur had aangemeld, en mijn gekregen deelnamespeldje een plek op mijn shirt gegeven heb, was het wachten op de rest van de deelnemers, waarvan een aantal wel tot mijn vriendenkring behoren. Op het moment dat ik mijzelf op het Hoorste tramstation trakteerde op een kopje rooibos-thee werd er achter mij ijverig gerangeerd met materieel waarmee we op 'safari' zullen gaan. De diesel-locomotief 2454 werd voorzien van de benodigde wagens via diverse rangeerbewegingen en ook Plan-U treinstel 151 kwam ten tonele. Een fraai en bijzonder schouwspel.

Wognum-Nibbixwoud
Om ongeveer kwart over vier in de middag nam de ex-NS locomotief 2454 alvast afscheid in Hoorn om te vertrekken naar station Wognum.Uiteindelijk werd er ongeveer een kwartier later met onze groep in de 151 koers gezet. Na een paar kilometer langs het hoofdspoor te zijn gereden, reed de trein het museumspoor om slingerend met diverse bochten in de richting van station Wognum-Nibbxwoud te rijden waar de goederentrein op ons stond te wachten. Langs de aangrenzende straat stonden zowel de Plan-U als de 2454 met zijn sleep goederenwagens naast elkaar in afwachting van mooie kiekjes.

Midwoud-Oostwoud
De volgende halte van de safari-rit was een avontuurlijke. Dit was op station Midwoud-Oostwoud, een halte waar je vanaf een nabijgelegen overweg een mooi uitzicht had over een spoorboog in de richting van Opperdoes. De Plan U deed hier een stapje terug om ruimte te maken voor de goederentrein die langs zou komen, om vervolgens door te rijden naar Opperdoes. Hier werd de Plan U weer naar voren gehaald en konden we hier weer instappen om Opperdoes te bereiken.

Opperdoes
In Opperdoes lieten de vrijwilligers van de 2454 crew een mooi staaltje vakmanschap zien door heen en weer te rangeren met de 151 en de beladen 2454 locomotief. De goederentrein reed het station voorbij, en de 151 met alle deelnemers konden op het station uitstappen om via de naastgelegen overweg door te lopen naar de overzijde van het spoor. Hier begon het rangeerfestijn waarbij de Plan U het zijspoor op reed, waarna de 2454 op zijn beurt de goederentrein een stukje verder voor het perron sleepte. Hier werd de locomotief losgekoppeld om vervolgens naar het zijspoor te rijden. De Sik 361 die achterop liep was vervolgens aan zet om de goederentreinhet hoofdspoor op te drukken, waarna de 2454 zich weer liet zien zodat de Sik de goederentrein weer tegen de 2454 kon plaatsen, samen met de SIk er weer achteraan.

Terugkeer
Voor diegenen die het verhaal gevolgd hebben zal wel duidelijk zijn dat de Sik en de 2454 nu van plek zijn omgewisseld, zodat deze weer de weg terug kon vervolgen in de richting van Medemblik, met de 2454 opduwend. Hierna was was voor de 151 de taak om weer terug richting Midwoud-Oostwoud te reizen. De Plan U reed richting Twisk waarna deze bij de boog, en aan het begin van het avondgloren heel fraai gefotografeerd en gefilmd kon worden. Ook de 2454 die weer vanuit Medemblik op de terugweg was kwam later in de boog tevoorschijn om weer door te rijden naar Wognum. 

In Wognum stond de 2454 met zijn sleep goederenwagens en de hulpvaardige Sik te wachten op het hoofdspoor. De Plan U 151 met alle deelnemers kwam daarnaast staan zodat er in de avond op station Wognum-Nibbxwoud nog wat foto's gemaakt konden worden. Er werden op dit moment ook diverse statieven door de fotografern naar voren gehaald omdat het donker was, en zoals elke fotograaf weet dat er dan niet voldoende licht is om snel een foto te kunnen maken.

Omstreeks 21:20 werd station Hoorn weer bereikt waar iedereen het binnenkomen van de goederentrein kon aanschouwen. Hier namen we afscheid van elkaar, en ging ieder zijn eigen weg weer vervolgen naar huis. Ondanks dat het programma van de RailSafari ingekort was van een weekend naar een avondje treinen spotten, wat aanvankelijk ook de optionele pre-party was, maakt voor ons niet uit. We hebben genoten van de mooie momenten, en ook ondergetekende kan op zijn to-do lijst afstrepen dat hij in een oude NS trein op een museumspoortje gereden heeft.    

Fotogalerij