Het station van Lelystad is door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) voorlopig aangewezen als rijksmonument. Het gebouw maakt deel uit van het programma Post 65, waarin jonge bouwwerken, kunstwerken en landschappen uit de periode 1965 tot 1990 worden erkend als volwaardig erfgoed. Het station is geselecteerd vanwege zijn bijzondere architectuur.

Het stationsgebouw is een voorbeeld van de zogenoemde HighTech-stroming, waarbij constructie en techniek nadrukkelijk zichtbaar zijn gemaakt. Kenmerkend zijn de felrode buizen onder de kap en de zichtbare leidingen, die een expressief contrast vormen met de rest van het gebouw. Architect Peter Kilsdonk liet zich inspireren door internationale iconen van deze stijl, zoals het Centre Pompidou in Parijs. Daarmee staat het Lelystadse station niet alleen in de traditie van vooruitstrevende architectuur, maar vormt het ook een representatief voorbeeld van de jaren '80.

Station Lelystad Centrum

Het station werd op 28 mei 1988 geopend als eindpunt van de Flevolijn vanuit Weesp. Later werd de lijn doorgetrokken naar Zwolle. De komst van het station was bepalend voor de ontwikkeling van Lelystad: de stad kreeg betere verbindingen met de Randstad en andere delen van Nederland. Dit maakte reizen voor werk, studie en recreatie eenvoudiger en trok bedrijven en inwoners aan. Ook speelde het station een rol in het terugdringen van verkeersdruk en CO2-uitstoot, waardoor het gebouw niet alleen historisch, maar ook maatschappelijk betekenisvol is.

Die betekenis wordt ook benadrukt door wethouder Sjaak Kruis: “Het station is van bijzondere waarde voor onze stad. Het is niet alleen een voorbeeld van vooruitstrevende architectuur, maar het is ook een aanjager geweest voor de groei en ontwikkeling van Lelystad. Ik ben er trots op dat dit unieke gebouw nu officieel bewaard blijft voor toekomstige generaties.”

Aanwijsprocedure

De aanwijzingsprocedure wordt uitgevoerd door de RCE namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Binnen een half jaar wordt er gekeken of de knoop kan worden doorgehakt. Het station is één van vijftien objecten die nu zijn voorgedragen; in 2026 zal de lijst verder worden uitgebreid.

Rijksmonument

Een object dat is aangewezen tot rijksmonument geniet diverse voordelen. Allereerst is het officieel beschermd, waardoor sloop of ingrijpende aantasting niet zomaar mogelijk is. Eigenaren kunnen daarnaast aanspraak maken op subsidies en soms fiscale regelingen om restauratie en onderhoud te bekostigen. Ook biedt de RCE deskundige begeleiding bij behoud of herbestemming, wat niet alleen het voortbestaan van het monument waarborgt maar ook kansen creëert voor nieuwe functies.

Ook kan de status bijdragen aan waardebehoud of zelfs waardevermeerdering van het object en geeft het extra prestige, wat in sommige gevallen ook toeristische waarde oplevert.