Pas geleden heeft de NS bekend gemaakt te stoppen met de railcatering. De service waarbij de reiziger vanuit hun stoel versnaperingen en drankjes konden kopen kent al een geschiedenis die uit de jaren zestig stamt. We blikken terug naar vroeger, en hoe de railcatering zich ontwikkeld heeft.

De cateringservice kenmerkte zich tot het jaar 2002 voornamelijk door een medewerker die met een trolleywagentje door de trein reed. De 'railtender' die ook bekend stond als 'minibar' was voorzien van diverse versnaperingen, zoals broodjes, koeken, chips en snoep die reizigers aan hun zitplaats konden kopen.

Jaren 60: Catering door Wagon-Lits

Het begin van de trein-catering begint in de jaren zestig toen Wagons-Lits het alleenrecht had op routes van de NS. Tot begin 1993 had Wagons-Lits daarvoor een keukentje in de intercity's waar producten gekoeld konden worden bewaard. Met een simpel metalen koffiekarretje kwam de cateringmedewerker door de coupe rijden en kon de reiziger genieten van een kop thee, bakje koffie of een andere versnapering. Speciaal voor de voorbereiding van de catering werd er in de treinen, waaronder de ICR-rijtuigen en de Koplopers (ICM) een klein keukentje gebouwd.

Jaren 90: Overname door Albron

Midden jaren negentig bleek dat de railcatering in zijn oude stijl niet meer voldeed en verlies draaide. Albron Catering die later Albron Travel Catering werd genoemd, nam de dienstverlening over en vernieuwde het concept. Zo werd de het koffiekarretje aangepast naar de 'railtender' waardoor de producten onafhankelijk van de techniek in de trein warm of koud konden worden bewaard. Ook het assortiment werd vernieuwd waardoor de reizigers nog meer keus had uit diverse versnaperingen.

Ook de treinen werden weer aangepast aan de catering, echter bleef dit bescheiden. De VIRM-dubbeldekstreinen kregen bij de bouw een lift om de railtender naar de juiste verdieping te brengen. Via een slot op het balkon of aan de zijkant van één van de stoelen in de coupe's kon de cateraar de lift oproepen.

2002: Beëindiging van Railtender

In 2002 maakten NS en Albron bekend te zullen stoppen met Railtender. Steeds meer reizigers kochten eten en drinken op de stations, waar het aanbod aan gemakswinkels en restaurants zienderogen was uitgebreid. Alleen op internationale treinen zoals ICE International, IC Berlijn en de Beneluxtrein bleef de catering behouden. Bij de ICE en de IC Berlijn werd de catering door de Deutsche Bahn uitgevoerd, ook in de Thalys en later daarna ook in de Eurostar werd de catering door de vervoerder zelf uitgevoerd.

2005: Terugkeer van de catering, zonder railtender

Vanaf oktober 2005 voorzag NS weer in de mogelijkheid om koffie met een versnapering in de trein te kopen. Vanaf dit moment werd het niet uitbesteed, maar werkten ze samen met de Kiosk waar de NS zelf de uitbater van is. De uitrol vond toen geleidelijk plaats over steeds meer Intercity-trajecten.
Wel maakte de catering een opvallende koerswijziging: De oude trolley verscheen niet meer op het toneel, maar de cateraar was tijdens zijn lopende dienst juist mobieler omdat die gebruik maakte van een rugzak en een speciale bak met diverse producten om zijn heupen droeg. De rugtas was voorzien van twee thermoskannen die de koffie en thee warm hielden. Via een speciale buigbare slang kon de medewerker de dranken voor de klanten inschenken. Op vaste plekken bij de Kiosk konden de medewerkers onderweg hun assortiment aanvullen.

2019: Vernieuwing van de formule

Tot 2019 verkocht Railcatering - zoals de formule sinds de terugkeer heet - voornamelijk dranken en kleine lekkernijen, zoals snoep, chips en koeken. In 2019 word de formule vernieuwd: er werd onder meer filterkoffie verkocht, maar ook diverse broodjes en wraps vulden het assortiment aan. Het bleef niet alleen bij het assortiment, maar ook werd de volledige uitrusting van het personeel aangepast. De NS wou met de vernieuwing beter afstemmen op de eetmomenten van reizigers en ook een beter verantwoord assortiment te willen bieden.

De NS bood tot aan het begin van de Corona-pandemie de Railcatering aan op diverse intercitytrajecten, de Intercity Direct en de Beneluxtrein.