Nederland is nog onvoldoende voorbereid op grootschalig militair transport. Dat blijkt uit een inventarisatie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, waar minister Robert Tieman (BBB) en staatssecretaris Thierry Aartsen (VVD) nu meer duidelijkheid over geven. 

Uit hun toelichting in het AD blijkt dat er ruim 65 kwetsbare plekken in het weg-, spoor- en havennetwerk zijn die op korte termijn versterkt of aangepast moeten worden. Aartsen: "De Navo heeft al een enorme lijst van alle knelpunten in Europa liggen. In Nederland gaat het om meer dan 65 hotspots die acuut moeten worden aangepakt." Daarnaast aast Defensie op de overname van 24 oude rijtuigen van NS, om deze om te bouwen tot ambulancetreinen voor het vervoer van gewonde militairen. Ook ProRail gaf in maart van dit jaar aan dat ze scenario's willen maken voor tijdens een oorlogsdreiging, door militair transport voorrang te geven op reguliere treinen.

Kwetsbare hotspots

De precieze kwetsbare locaties in de infrastructuur blijven geheim, maar het gaat om cruciale schakels waarlangs tanks en pantservoertuigen vanuit onder meer Vlissingen, Rotterdam en Eemshaven naar het oosten moeten worden vervoerd.

De kwetsbaarheid van het netwerk blijkt uit recente incidenten zoals koperdiefstal bij de Spijkenisserbrug en brandstichting op het spoor bij Schiphol tijdens de Navo-top. Om de aanpak structureel te organiseren, komt er een zogeheten weerbaarheidstafel, onder leiding van oud-staatssecretaris Christophe van der Maat. Aan die tafel zullen twaalf vitale sectoren, waaronder ProRail, NS, Rijkswaterstaat en havenbedrijven, samen scenario’s en maatregelen uitwerken.

Financiëring

Naast de technische en organisatorische vraagstukken speelt de financiering een rol. Binnen de nieuwe Navo-norm moet 5% van het nationaal inkomen naar defensie, waarvan 1,5% mag worden besteed aan infrastructuur. Aartsen nuanceert de verwachtingen: "Die 1,5% is geen geldboom. We gaan niet zeggen: we willen meer geld en dan gaan we eens nadenken over wat we ermee gaan doen. We gaan eerst de plannen maken. Daarna kunnen we kijken: wie betaalt wat?"

De urgentie neemt intussen toe door de internationale situatie, met onder meer Russische drones die boven Polen werden neergehaald. Aartsen: "Het is sowieso een race tegen de klok. Iedere stap die wij zetten draagt bij aan afschrikking."

Gesprekken in Noord-Nederland

In Noord-Nederland lopen gesprekken tussen Defensie en de provincie Groningen over de bereikbaarheid van de Eemshaven. Daar arriveerden vorig jaar voor het eerst honderden Amerikaanse legervoertuigen, die via weg en spoor naar Polen werden vervoerd. Mogelijke aanpassingen, zoals elektrificatie van de spoorlijnen naar de Eemshaven en richting Bad Nieuweschans die verbinding maken met Oost-Europa, worden samen met betrokken partijen onderzocht.