De punctualiteit op het Nederlandse spoor is in de eerste helft van 2025 opnieuw toegenomen. Volgens cijfers van ProRail arriveerde 86,6 procent van de treinen op het hoofdrailnet met minder dan drie minuten vertraging. Maar liefst 95,7 procent had minder dan tien minuten vertraging. Deze verbetering is mede te danken aan een reeks maatregelen die de spoorbeheerder samen met NS heeft doorgevoerd.

Een belangrijk deel van de winst is geboekt door het versneld oplossen van 41 tijdelijke snelheidsbeperkingen. Waar dat niet direct mogelijk was, zijn de beperkingen slim verwerkt in de dienstregeling. Ook heeft NS haar materieelbeschikbaarheid verbeterd, waardoor reizigers vaker een zitplaats hebben en de betrouwbaarheid van de dienstregeling verder is toegenomen, vooral rond geplande werkzaamheden.

Regionale lijnen

Op de regionale spoorlijnen blijft de betrouwbaarheid achter. Hoewel de prestaties in de eerste helft van het jaar redelijk zijn, is het onzeker of de bodemwaarde voor betrouwbaarheid over heel 2025 wordt gehaald. De vertragingen uit Duitsland en enkele slecht presterende regionale treinseries spelen daarbij een belangrijke rol.

Goederenvervoer

Het spoorgoederenvervoer kende een lichte terugval: in 2024 werd 7 procent minder gewicht vervoerd dan het jaar ervoor. Toch blijft de verwachting dat het goederenvervoer via het spoor tussen 2023 en 2029 met zo’n 10 procent zal groeien. ProRail speelt hierop in met investeringen, onder andere in infrastructuur voor 740-meter lange goederentreinen. Ook waarderen verladers de inzet van ProRail om hinder van langdurige werkzaamheden in Duitsland zo goed mogelijk op te vangen.

Verstoringen

Ondanks de hogere punctualiteit is het aantal ernstige verstoringen toegenomen. In de eerste helft van 2025 werden er 302 impactvolle incidenten geregistreerd – een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar. Hiervan werd 42% veroorzaakt door externe factoren, zoals personen of dieren op het spoor, aanrijdingen of koperdiefstal. maar liefst 38 procent werd veroorzaakt door technische problemen aan wissels of bovenleidingen

Maatregelen

ProRail heeft extra maatregelen genomen om storingen te beperken. Er is gerichter onderhoud aan storingsgevoelige onderdelen, overleg met aannemers over kortere aanrijtijden en uitbreiding van cameratoezicht en fysieke afscherming van het spoor. Ook wordt er dagelijks geanalyseerd hoe verstoringen voorkomen hadden kunnen worden.

Een belangrijk en gevoelig punt blijft zelfmoordpreventie. ProRail werkt al jaren samen met onder andere 113 Zelfmoordpreventie. Maar om structureel verschil te maken, pleit de spoorbeheerder voor vaste financiering van preventieve maatregelen.

Grote spoorprojecten in uitvoering

Ondertussen wordt er ook hard gewerkt aan het spoor van de toekomst. Zo is station Groningen omgebouwd tot een doorgangsstation, wat de reiservaring voor veel reizigers verbetert. In Den Haag is het sporenplan aangepast voor meer treinverkeer, en station Heiloo ondergaat een renovatie.

Ook grotere projecten als de elektrificatie van de Maaslijn en de realisatie van de Wunderline vorderen gestaag. Maar grote projecten gaan soms gepaard met dilemma’s. Een voorbeeld is Spoorknoop Haarlem: hier moeten versleten wissels worden vervangen, maar tegelijk zijn er plannen voor een nieuwe spoorindeling om meer treinen te kunnen laten rijden. Als deze werkzaamheden gecombineerd worden, kan overlast beperkt en geld bespaard worden – maar dat vereist wél snelle duidelijkheid over financiering.