1200-serie

De NS-locserie 1200 is een elektrische locomotief die tussen 1952 en 1998 werd ingezet door de Nederlandse Spoorwegen, en vanaf 1999 tot 2009 werd gebruikt door ACTS Nederland BV.

Ontwerp

Deze locomotieven zijn van een Amerikaans ontwerp van Baldwin/Westinghouse, doch net als de 1000-serie in Nederland gebouwd. Zoals bij de andere locomotieven die in de jaren na de Tweede Wereldoorlog werden geleverd werd hier gebruik gemaakt van een bestaand ontwerp. De locs werden door Werkspoor te Utrecht gebouwd, maar delen van de locs (draaistellen, elektrische installatie) werden in de Verenigde Staten vervaardigd. De levering vond plaats in het kader van het Marshallplan.

De 25 locomotieven serie 1200 werden besteld in 1949 en afgeleverd in 1952-1953. Net als de andere locomotieven uit deze periode waren zij bij aflevering turkoois geschilderd, doch de 1215-1225 werden roodbruin, de kleur waarin ook de nieuwe diesellocomotieven in de jaren vijftig rondreden. Vanaf 1954 werden ze overgespoten in Berlijns blauw en in de jaren zeventig werden zij in de nieuwe NS-huisstijlkleuren grijs-geel geschilderd.

In het begin van de jaren tachtig ondergingen de 1200-en een levensduurverlenging, zodat zij nog zeker tien jaar meekonden.

In dienst bij de NS

Gedurende hun diensttijd bij de NS zijn er geen locomotieven gesneuveld door ongevallen, zodat alle 25 exemplaren een leeftijd van meer dan veertig jaar bereikten. Zij deden dienst voor diverse treinsoorten, maar vooral voor de zwaardere reizigerstreinen.
In 1998 gingen de laatste 1200-en bij de NS buiten dienst.

De 1200-en stonden bekend als betrouwbare en degelijke locomotieven. Deze goede reputatie werd hoofdzakelijk bereikt dankzij het simpele technisch ontwerp van de elektrische installatie, zonder de gebruikelijke snelschakelaar. Bij de 1200 paste men een eenvoudige, maar dikke smeltveiligheid toe ten einde de gehele hoogspanningsinstallatie tegen te hoge stroomspanning te beveiligen.

In dienst voor ACTS

De kwaliteit van de locs werd ook bevestigd door het feit dat na de buitendienststelling door de NS nog vijf exemplaren vanaf 1999 een nieuwe loopbaan vonden bij ACTS, waar ze met een leeftijd van meer dan een halve eeuw nog tot 2009 in bedrijf zouden blijven. De locs werden geschilderd in de toenmalige ACTS-huisstijl blauw met geel en voorzien van de nummers 1251-1255. De 1255 werd in de huisstijl van Vos Logistics geschilderd, aangezien ACTS in samenwerking met Vos Logistics de containertreinen tussen de Rotterdamse haven en Veendam en Leeuwarden. De overname van de locomotieven door ACTS ging in eerste instantie niet zonder slag of stoot. De NS weigerde aanvankelijk de locomotieven te verkopen, en voerde de machines versneld af richting sloper. Pas na tussenkomst van de rechter werden de locs letterlijk van de snijbrander gered. De locs stonden namelijk al op het terrein van de sloper.

 

Museum-locomotieven

De 1202 is bewaard in de collectie van het Nederlands Spoorwegmuseum en is weer Berlijns blauw geschilderd, terwijl ook de 1201 voor museumdoeleinden bewaard is gebleven bij de Werkgroep 1501/KLOK. De 1201 zal in de oorspronkelijke turquoise uitvoering teruggebracht worden. Het museum bezit ook nog loc 1211, die dienst doet als plukloc (reserveonderdelen).

De 1253 is in bezit gekomen van de Werkgroep 1501/KLOK en dient als plukloc voor de 1201; twee tractiemotoren zijn vanuit de plukloc overgezet naar de 1202.

Laatste update: 4 feb 2010 om 14:35