Defensie is van plan om 24 oude treinwagons van de NS aan te schaffen en deze om te bouwen tot mobiele ziekenhuizen. De wagons zouden dienen als ambulancetreinen voor het verzorgen en vervoeren van gewonde militairen.

Volgens een woordvoerder van de NS, die dit bevestigt aan NU.nl na berichtgeving door het AD, bevinden de gesprekken tussen Defensie en de NS zich nog in een vroeg stadium.

Uitfaseren

De NS is momenteel bezig met het uitfaseren van oude ICR-rijtuigen en ICM-treinstellen (Koplopers). Defensie heeft interesse om een deel van deze afgeschreven rijtuigen, met name de ICR’s, over te nemen en om te bouwen tot ambulancetreinen voor het vervoer en de verzorging van gewonde militairen. De mogelijke aankoop van 24 rijtuigen zou onderdeel zijn van een breder plan voor het vervoer van militair personeel en materieel per spoor.

De NS bevestigt dat er gesprekken met Defensie plaatsvinden. Volgens een woordvoerder heeft Defensie zelf het initiatief genomen, en wordt er nu samen gekeken naar de mogelijkheden. De betreffende rijtuigen moeten sowieso vervangen worden. Als Defensie ze niet overneemt, is het mogelijk dat ze verkocht worden aan buitenlandse vervoerders.

Hoewel officieel nog niet bekend is om welk materieel het precies gaat, lijken de ICR-rijtuigen een logische keuze. Deze rijtuigen kunnen gemakkelijk internationaal ingezet worden, omdat ze niet zelfstandig rijden en daardoor eenvoudiger zijn toe te laten op buitenlandse netwerken. Ze beschikken bovendien over het benodigde druk- en trekwerk, wat ze geschikt maakt voor vervoer en rangeren.

Defensie wil de rijtuigen verbouwen tot rijdende ziekenhuizen of ambulancetreinen. Volgens het AD is het mogelijk dat het aantal van 24 rijtuigen nog verder wordt uitgebreid. Op basis van cijfers van Treinenweb.nl zouden er voldoende ICR-rijtuigen beschikbaar zijn: inmiddels staan er al meer dan honderd aan de kant, mede door de komst van de nieuwe ICNG-treinen.

Treinen tijdens de oorlog

Ambulancetreinen zijn geen nieuw fenomeen binnen het leger. Al tijdens de Eerste Wereldoorlog werden ze ingezet, en ook het Nederlandse leger maakte er gebruik van. In de tijd van de Koude Oorlog werden zelfs intercityrijtuigen speciaal omgebouwd tot ambulancetrein, met ruimte voor honderden gewonden.

Commandant der Strijdkrachten, generaal Onno Eichelsheim, verwees eind vorig jaar tijdens een bijeenkomst van Defensie en ziekenhuizen al naar deze inzet in de jaren tachtig. “Het zou goed kunnen dat we naast meer civiel-militaire samenwerking ook die binnen afzienbare tijd weer terugzien op het spoor. Dit zijn het soort grote stappen die we snel en samen moeten zetten,” aldus Eichelsheim.

Het is niet de eerste keer dat in Nederland treinmaterieel is omgebouwd tot militaire ambulancetrein. In 1985 en 1986 werden bijvoorbeeld een Plan W-rijtuig en een ICR-rijtuig ingezet tijdens oefeningen onder de namen Many Way en Combi Care III. Voor die gelegenheid verwijderde de NS het interieur van de rijtuigen, zodat er een buizenconstructie kon worden aangebracht voor de bevestiging van brancards.