Vervoersbedrijven slepen overheid voor de rechter vanwege spoorconcessie NS

Twee treinstellen van Connexxion in Amersfoort. (Foto: Roel Hemkes)
Twee treinstellen van Connexxion in Amersfoort. (Foto: Roel Hemkes)

Een groep vervoersbedrijven spant een kort geding aan tegen de staat vanwege de verlengde spoorwegconcessie van de NS. De vervoerders willen ook meedingen naar een vergunning voor op het hoofdrailnet waar NS vanaf 2025 tot 2035 het alleenrecht op heeft.

Het gaat om de vervoerders Arriva, Transdev (Connexxion), Keolis, Qbuzz en EBS die zich verenigd hebben onder de belangenclub Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN). Zij zijn het er niet mee eens dat de NS in 2020 weer door de staat onderhands gegund is om vanaf 2025 als enige op het hoofdrailnet te mogen rijden. Het kabinet liet toen weten tevreden te zijn over de prestaties van de landelijke vervoerder.

Eerdere rechtzaak

Het is niet de eerste keer dat de FMN naar de rechter stapt vanwege de monopoliepostie van de NS op het spoor. Ook al in 2020 stapte de belangenorganisatie naar de rechtbank, maar die verwees hen door naar het Europese Hof van Justitie. De EU staat volgens de federatie het niet toe dat de overheden onderhands nog gunningen uitschrijven.

EU tegen onderhandse gunning

Ook in de Europese Commissie zijn ze tegen op de onderhandse gunning. Eurocommissaris Adina Vălean noemde in een brief aan het kabinet, een nieuwe gunning aan de NS een "ernstig risico op overtreding van het Europees recht". Ze benadrukte dat de NS verzuimd had om samen met andere vervoerders te bspreken of zij gebruik zouden willen maken van het spoor.

Momenteel loopt de huidige concessie van de NS tot en met 2024, vanaf 2025 zal de nieuwe concessie van start moeten gaan en loopt dan door tot 2035.

Lichtpuntje

Wel is er een klein lichtpunt voor Arriva. De vervoerder heeft deze week wel van de toezichthouder ACM het groene sein gekregen om met een nachttrein over het hoofdrailnet twee lijnen te mogen rijden: Van Maastricht naar Schiphol en terug, en Groningen en Schiphol en weer terug. Dit is mogelijk vanwege de 'open access' concessie die door het ministerie van Infrastructuur is opgesteld die het gedeeltelijk mogelijk moet maken om mee te liften op het hoofdrailnet.