De provincie Fryslân stelt 2,2 miljoen euro beschikbaar voor een verkenningsstudie naar de gedeeltelijke elektrificatie van de spoorlijnen tussen Leeuwarden en Harlingen Haven, en tussen Leeuwarden en Stavoren. Met deze stap bereiden de provincie, het Rijk en de spoorsector zich voor op volledig emissievrij treinvervoer in 2035.

De studie vormt de eerste stap in het toekomstbestendig maken van de spoorinfrastructuur voor duurzaam vervoer. Dit initiatief sluit aan bij de recent aangenomen motie van Pierik en De Hoop in de Tweede Kamer, die pleit voor het uitfaseren van de laatste dieseltreinen.

Elektrificatie

Gedeputeerde Matthijs de Vries licht toe: "Wij doen deze extra investering van €2,2 miljoen, omdat wij stappen willen zetten in het verduurzamen van het treinvervoer in Fryslân. Door het gedeeltelijk elektrificeren, investeren we slim en efficiënt in de infrastructuur. Zo maken we de Friese spoorlijnen klaar voor de toekomst."

Tot nu toe werd volledige elektrificatie gezien als de enige manier om duurzaam treinvervoer te realiseren. Maar dat is kostbaar en tijdrovend. De batterijtrein biedt een slim alternatief. Door slechts delen van het traject van bovenleiding te voorzien, kunnen treinen onderweg hun batterij opladen. Vervolgens rijden ze verder op stukken zonder bovenleiding – volledige elektrificatie is daarmee niet langer nodig.

Batterijtreinen zijn schoner dan dieseltreinen, doordat ze geen schadelijke uitstoot veroorzaken. Ze leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de klimaatdoelstellingen. Bovendien zijn ze stiller, wat de leefomgeving en het comfort voor reizigers ten goede komt. Ook financieel zijn ze aantrekkelijk: de treinen verbruiken minder energie en trekken sneller op, wat gunstig is voor de exploitatie.

In Nederland worden op dit moment nog geen batterijtreinen ingezet. Wel is er in 2022 een proef met een omgebouwde Arriva WINK-trein gedaan in Overijssel. De conclusie destijds was dat de kosten in de provincie toch hogerer waren dan verwacht, waarna er knopen zijn doorgehakt voor volledige elektrificatie

Voorbereiding op nieuwe treinconcessie

De huidige regionale treinconcessie in Noord-Nederland loopt af in 2035. Tegen die tijd is een groot deel van de GTW-dieseltreinen aan vervanging toe. Dat moment biedt voor de provincie een uitgelezen kans om over te stappen op batterijtreinen. De provincie neemt deze ontwikkeling daarom mee in de voorbereiding op de nieuwe concessie voor de periode 2035–2050.