Na ruim 34 jaar neemt de NS afscheid van de allereerste dubbeldekkertrein, van het type DDM. Bij de introductie was deze trein nog een echte publiekstrekker, voor het eerst konden reizigers boven zitten. Op zondag 15 december rijdt de laatste DDM voor een speciale afscheidsrit. De NS organiseert deze rit samen met de NVBS, de Nederlandse Vereniging voor Belangstellenden in het Spoorwezen.

De trein is het meest bekendst in Noord-Holland. In 1985 konden reizigers voor het eerst gebruikmaken van de DDM-dubbeldekker (Dubbel Deks Materieel) welke bekend staat om de rode bankjes en de dieren die op de zijkant van de trein afgebeeld waren. Later reed de trein ook tussen Amsterdam en Amersfoort, Den Haag en Utrecht en Rotterdam en Noord-Brabant.

Hoofdconducteur Willem van Erp uit Den Helder begon zijn carrière ongeveer gelijk met de DDM. “De trein trok in het begin veel bekijks. Gezinnen kwamen speciaal naar het spoor om de trein te zien. Het was natuurlijk ook wel een uitvinding, echt revolutionair. Ineens konden er veel meer reizigers mee, dat was een vooruitgang. Het was wel een Spartaanse trein met die harde bankjes. En airco was er natuurlijk ook nog niet, dus als zo’n trein een halve dag in het zonnetje had gestaan, smolt je weg. Maar de reizigers vonden het fantastisch. Iedereen wilde boven zitten. ”

Binnenkort is er op Treinenweb een reportage te lezen over de levensloop van dit type trein.

Terug van weggeweest

In 2010 en 2011 verdween de trein tijdelijk van het spoor, maar kwam later weer terug als reservematerieel. In 2016 werd de DDM opgeknapt en keerde terug in de dienstregeling. Nu verdwijnt de trein definitief uit het Nederlandse landschap.

Afscheidsrit

Het eerste gedeelte van de afscheidsrit wordt gereden door machinist Donny Hofmans. “De DDM is een erg prettige trein om op te rijden. Deze dubbeldekker heeft als enige nog een locomotief. Die locomotief is een echte krachtpatser en maakt veel herrie. Heerlijk vind ik dat.” Donny Hofmans heet op Instagram DDM Donny. Hij vertelt: “Als er iets aan de hand was met de trein, werd ik steeds vaker gebeld. Zo zijn mijn collega’s mij DDM Donny gaan noemen. Inmiddels heb ik daar ook maar mijn Instagram-naam van gemaakt.”

De afscheidsrit welke voorzien is van genodigden, waaronder leden van de NVBS en wedstrijdwinnaars, rijdt naar plekken waar de trein voornamelijk op het spoor te vinden was. De route loopt van Amersfoort naar Amsterdam Centraal, Alkmaar, Uitgeest, Beverwijk, Haarlem, Zandvoort, Haarlem, Amsterdam Centraal, Almere, Lelystad, Zwolle, Amersfoort Schothort en tenslotte komt deze omstreeks 16:58 weer aan in Amersfoort.

De Olifant

In Het Spoorwegmuseum in Utrecht blijft één DDM bewaard, de Olifant. Op alle 13 originele stuurstandrijtuigen (vorozien van de cabine voor de machinist) was de naam en afbeelding van een bedreigde diersoort aangebracht. Dit was een gezamenlijk initiatief van de NS en het Wereld Natuur Fonds.

De afgebeelde dieren waren arend, bizon, cheeta, condor, dolfijn, neushoorn, olifant, ooievaar, otter, panda, tijger, walvis en zeehond. Inmiddels zijn veel afbeeldingen door opknapwerkzaamheden overgeschilderd, maar het rijtuig in het Spoorwegmuseum heeft nog de afbeelding van de olifant op de flank.

Recycling

In totaal zullen er 74 rijtuigen van de DDM met pensioen gaan, die uiteindelijk voor 99% hergebruikt zullen worden en een tweede leven krijgen in een ander treintype of als nieuw product. De DDM wordt vervangen door de dubbeldekkers DDZ en VIRM.

Een DDM-1 treinstam onder de kap van Amsterdam Centraal
Foto: Bart (Generaal Gibson)